এটা কাঠৰ পাত্ৰ : ডিম্পী কলিতা

ৰতনপুৰ নামে এখন সৰু গাঁৱত এজন বৃদ্ধলোকে তেওঁৰ পত্নী, পুত্ৰ, বোৱাৰী আৰু নাতিসহ বাস কৰিছিল৷ এই বৃদ্ধজনক গাঁৱৰ প্ৰায়ভাগ মানুহে মূৰুলী ককা বুলিয়েই মাতিছিল আৰু নামাতিবনো কিয়! ককা আছিলেই ইমান মৰমিয়াল৷ কিন্তু পত্নীৰ বিয়োগৰ পিছতেই ককাৰ মন আৰু শৰীৰ একেবাৰেই ভালে নথকা হ’ল৷ হাজাৰ হ’লেও নিজৰ লগৰীজনীক হেৰুওৱাৰ দুখ সদায় লগতেই থাকে৷ ককাৰ আগৰ সেই ধেমেলীয়া স্বভাৱ, গাঁৱৰ চেমনীয়াসকলক দিয়া সেই উপদেশবোৰ আৰু ককাৰ লগত কটোৱা সেই দিনবোৰ গাঁৱৰ প্ৰায়ভাগ ল’ৰা-ছোৱালীৰ বৰকৈ মনত পৰে৷ আজিকালি আৰু ককা বাহিৰলৈ নোলায়৷ ঘৰৰ চোতালতেই চকী এখনত বহি থকাই দেখা যায়৷

এদিনাখনৰ কথা, ঘৰৰ সকলোৱে ৰাতিৰ ভাতসাঁজৰ বাবে একেলগে টেবুলত বহিছিল৷ আটায়ে একেলগে খাদ্য গ্ৰহণ কৰিবলৈ ধৰিছিল৷ সকলোৱে বৰ তৃপ্তিৰে ৰাতিৰ আহাৰ গ্ৰহণ কৰি আছিল৷ কিন্তু ককাইহে খাদ্য গ্ৰহণ কৰিব পৰা নাছিল৷ বয়স বাঢ়ি যোৱাৰ লগে লগে ককাৰ দৃষ্টিশক্তিও একেবাৰে দুৰ্বল হৈ আহিছিল৷ ভাত খাবলৈ লওঁতেই তেখেতৰ হাতখন কঁপিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল৷ যেতিয়া তেখেতে গাখীৰৰ গিলাচটো হাতেৰে তুলি লৈছিল, অকস্মাতে গিলাচটো তেওঁৰ হাতৰ পৰা সৰি পৰিছিল আৰু গোটেই টেবুলখন গাখীৰখিনি পৰি লেতেৰা হৈ গ’ল৷

তাকে দেখি পুতেক আৰু বোৱাৰীৰ অলপ খং উঠিল৷ পুতেকে ক’লে যে আমি দেউতাৰ বাবে খোৱাৰ ব্যৱস্থাটো অলপ বেলেগ কৰিব লাগিব৷ কাৰণ দেউতাৰ খোৱাৰ ধৰণটো একেবাৰেই বেয়া৷ সেয়ে আমি তেওঁৰ বাবে পাকঘৰৰ এটা চুকত এখন সৰু টেবুল বনাই দিয়াৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগিব৷ পুতেকে ভবামতেই কাম কৰিলে৷ এতিয়া আৰু ককাই অকলেই সেই টেবুলখনত আমন-জিমনকৈ আহাৰখিনি খাই, যেতিয়া তেওঁৰ পুতেক, বোৱাৰীয়েক আৰু চাৰি বছৰীয়া নাতিয়েকক একেলগে আহাৰ খোৱা দেখে তেওঁৰ বৰ দুখ লাগে৷ ককাৰ হাত কঁপনিৰ বাবে দুই এটা বাচনো ভাঙিছে, সেইবাবে বোৱাৰীয়েকে তেওঁক দুই-এটা কথাও শুনাইছে আৰু বাচন-বৰ্তন যাতে নাভাঙে তাৰ বাবে ককাক আজিকালি কাঠৰ বাচনতহে আহাৰ দিয়ে৷ এই সকলোবোৰ ঘটনা সেই আঠ বছৰীয়া ল’ৰাটোৱে লক্ষ্য কৰি আছিল৷

এদিনাখন, সৰু ল’ৰাটোৱে কিছুমান কাঠৰ টুকুৰা গোটাই আছিল৷ তেতিয়া দেউতাকে অতি মৰমেৰে সুধিলে, ‘‘বাবা, তুমি এয়া কি কৰিছা?’’ তেতিয়া ল’ৰাটোৱে ক’লে যে, ‘‘দেউতা, মই এই কাঠৰ টুকুৰাবোৰ জমা কৰিছোঁ৷ মই যেতিয়া ডাঙৰ হ’ম; তেতিয়া তোমাক আৰু মাক ইয়াতেই খাদ্য দিব লাগিব নহয়!’’ এনেদৰে কৈয়েই সৰু ল’ৰাজন তাৰপৰা আঁতৰি গ’ল৷ কিন্তু এই সাধাৰণ কথাটোৱেই দেউতাকৰ মনত বৰ গভীৰ সাঁচ বহুৱালে৷

সেইদিনাখন দুপৰীয়াৰ আহাৰ গ্ৰহণৰ বাবে ককা সৰু টেবুলখনতেই বহি আছিল৷ তেতিয়া ককাৰ পুতেক আৰু বোৱাৰীয়েকে অতি আদৰেৰে তেওঁক আকৌ আগৰ দৰেই তেওঁলোকৰ লগতে আহাৰ গ্ৰহণৰ ব্যৱস্থা কৰিলে৷ সেই দেখি ককাৰ মনত সেইদিনা কিমান যে আনন্দ, তেওঁৰ চকুৰ পৰা ওলোৱা পানীয়েই তাৰ প্ৰমাণ৷ এতিয়া ককাক পুতেক আৰু বোৱাৰীয়েকে অতি আদৰেৰে আহাৰ খুৱাই দিয়ে আৰু বৰ ভালকৈ চোৱা-চিতা কৰিবলৈ ল’লে৷

নীতিশিক্ষা: যেনে কৰ্ম তেনে ফল৷ অৰ্থাৎ নিজৰ মাক-দেউতাকৰ লগত যেনে ব্যৱহাৰ কৰিবা, এদিন সেই ব্যৱহাৰ তুমিও ভোগ কৰিব লাগিব৷ যেতিয়া তেওঁলোক এই পৃথিৱীৰ পৰা গুচি যায়, তেতিয়াহে তেওঁলোকৰ মহত্ত্ব বুজা যায়৷ সেয়ে তেওঁলোক জীয়াই থাকোঁতেই, তেওঁলোকক যথোচিত সন্মান আৰু শুশ্ৰুষা কৰাটো প্ৰতিজন সন্তানৰেই মূল কৰ্তব্য৷