মানুহক হাঁহিৰ অদ্ভুত যাদুৰে বিমোহিত কৰা চেপলিনৰ হাস্যৰসিক চৰিত্ৰৰ আঁৰত কিন্তু লুকাই আছে দৈন্য আৰু সংঘাতে জৰ্জৰিত কৰা এখন কৰুণ ছবি, এক বেদনাকাতৰ ব্যক্তিত্ব— যাক কোনেও বুজিব নোৱৰাকৈ গোপনে লুকুৱাই আজীৱন অভিনয় কৰি গ’ল মানুহক মুকলিকৈ হঁহাৰ খোৰাক যোগাই। নিজে কেতিয়াও নহঁহাকৈ গহীন ব্যক্তিত্বৰ সাঁচেৰে আনক হঁহুওৱা চাৰ্লিৰ পিতৃ আছিল এজন সংগীত পৰিচালক আৰু মাতৃ আছি গায়িকা-অভিনেত্ৰী। লণ্ডনত কেনিংটন নামৰ এক বস্তি এলেকাত ১৮৮৯ চনৰ ১৬ এপ্ৰিলত জন্ম লাভ কৰা চাৰ্লিয়ে তিনিবছৰ বয়সতে মদপী দেউতাকক চিৰজীৱনলৈ হেৰুৱায়। ডাঙৰ ককায়েক চিদনি চেপলিন আৰু মাকৰ সৈতে দৰিদ্ৰতাৰ বিৰুদ্ধে সংগ্ৰাম কৰি সেই বস্তিৰ পৰিৱেশতে চাৰ্লিয়ে শৈশৱৰ দিনবোৰ কটায়।
ৰোজগাৰৰ তাড়নাত অভিনয় অনুৰাগী চাৰ্লিয়ে পাঁচবছৰ বয়সতে থিয়েটাৰত শিশু চৰিত্ৰত অভিনয় আৰম্ভ কৰে মাত্ৰ দুই পাউণ্ড বাৰ শ্বিলিং ধনৰ বিনিময়ত। ‘জিম’ নামৰ এই শিশু চৰিত্ৰত অভিনয় কৰি জীৱিকাৰ পথ সুগম কৰা চাৰ্লিয়ে ষোল্ল বছৰ বয়সলৈ কেৱল সংগ্ৰামেই কৰিবলগীয়া হয় কাৰণ, শিশু অভিনয় সেই সময়ত বিশেষ গুৰুত্বপূৰ্ণ নাছিল। ষোল্ল বছৰ বয়সত উইলিয়াম জিলেটৰ সৈতে জনপ্ৰিয় চাৰ্লক হোমছত ‘বিলি’ নামৰ এটি চৰিত্ৰ ৰূপায়ণ কৰি চাৰ্লি দৰ্শক ৰাইজৰ মাজত প্ৰতিভাসম্পন্ন অভিনেতা হিচাপে জনপ্ৰিয় হয়। ইয়াৰ পিছতেই তেওঁ ফ্ৰেড কৰ্নোৰ সংগীত নাট গোষ্ঠীত এজন শিল্পী হিচাপে যোগদান কৰে। ভ্ৰাম্যমাণ এই গোষ্ঠীত দক্ষতাৰে নিজৰ প্ৰতিভা প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা চাৰ্লিৰ জীৱনলৈ সৌভাগ্যৰ দিন নামি আহে ১৯১০ চনত আমেৰিকাত চলি থকা ফ্ৰেড কাৰ্নোৰ নাট কোম্পানীয়ে পৰিৱেশন কৰা নাটকত তেওঁৰ অভিনয়ৰ যোগেদি। ইয়াৰ পৰাই চাৰ্লিক মেক চিনেথৰ ‘কেষ্ট’ন কমেডী ফিল্ম কোম্পানী’ৰ দ্বাৰা প্ৰস্তুত হ’বলগীয়া বোলছবিত কমেডী চৰিত্ৰ ৰূপায়ণৰ বাবে সপ্তাহত এশ পঞ্চাশ ডলাৰ ধনৰ বিনিময়ত চুক্তিবদ্ধ কৰোৱা হয়। অতি কম সময়তে চালি চেপলিন যথেষ্ট জনপ্ৰিয় হ’বলৈ ধৰে এজন কৌতুক অভিনেতা হিচাপে।
চাৰ্লি চেপলিনৰ প্ৰথম অভিনয় আৰম্ভ হয় ‘টিলিজ পাংচাৰ্ড ৰোমান্স’ নামৰ বোলছবিত। ইয়াৰ পিছৰ প্ৰায় পাঁচটা বছৰত অৰ্ধ্ব শতাধিক বোলছবিত তেওঁ অভিনয় কৰে। ‘ইজি ষ্ট্ৰীট’, ‘দ্য ক্যুৰ’, ‘দ্য বেংক’ চাৰ্লিৰ কেইখনমান সফল বোলছবি। টুথ ব্ৰাছ গোঁফ, খাপ নোখোৱা টুপি, ক’লা টান কোট, ঢিলা-বহল লংপেণ্ট, ডাঙৰ জোতা আৰু গুৰিতে ভাঁজ খোৱা এডাল লাঠীৰে এক ‘টাইপ’ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰা চাৰ্লিক বহুতে ‘দ্য লিটল ট্ৰেম্প’ বুলিয়েই অভিহিত কৰে। ১৯১৭ চনত বিখ্যাত ‘ম্যিউচুয়েল ফিল্ম ক'ৰ্পৰেছন’ত এক নিযুত ডলাৰ বছৰি বেতনৰ চুক্তিত চাৰ্লিয়ে চহী কৰি আমেৰিকাৰ বোলছবি জগতত স্বকীয় প্ৰতিভাৰ এক নিগাজি স্থান নিশ্চিত কৰে। এই উপাৰ্জিত ধনেৰে তেওঁ হলীউডত নিজা এটা ষ্টুডিঅ’ খুলি নিজে মুখ্য চৰিত্ৰ গ্ৰহণ কৰি, পৰিচালক, প্ৰযোজক, দৃশ্য প্ৰকল্প আদি সকলো দায়িত্ব দক্ষতাৰে সম্পাদন কৰে।
‘দ্য কীড্’, ‘দ্য পিলগ্ৰিম’ আৰু ‘দ্য গ’ল্ড ৰাছ’ তেওঁৰ অমৰ কীৰ্তি। অনাহাৰত অতীতৰ দিন কটোৱা চাৰ্লিয়ে বাস্তৱৰ সেই কৰুণ কাহিনীক ‘দ্য গল্ড ৰাছ’ নামৰ বোলছবিত স্থান দিয়া দেখা যায় সোণ অভিলাসী, ভোকাতুৰ ‘ট্ৰেম্প’জনে নিজৰ পুৰণি জোতাযোৰকে আহাৰ হিচাপে খোৱা কৰুণ সেই হৃদয়বিদাৰক দৃশ্যৰ জৰিয়তে। ধনতান্ত্ৰিক সমাজ ব্যৱস্থাক তোষামোদ কৰি দৰিদ্ৰতাৰ দৰে কঠিন সত্য আৰু বাস্তৱক নিভাঁজ, নিখুতভাৱে কাহিনীৰ মাজেৰে উপস্থাপন কৰা চাৰ্লিৰ এই প্ৰচেষ্টাই পুঁজিবাদক যেন ইতিকিং কৰিবলৈ প্ৰয়াস কৰিছে, তেনে অনুমান হয়। ১৯৩১ চনত কৰা ‘চিটি লাইটছ’ নামৰ বোলছবিয়ে চাৰ্লিক অভূতপূৰ্ব সাফল্য প্ৰদান কৰে। ইয়াৰ পিছৰ নিৰ্বাক ছবি ‘এডভেন্সাৰাৰ’, ‘কীড অ’টো ৰেছেছ এট ভেনিছ’ (১৯৩৩) আদিয়ে চাৰ্লিক ‘লিটল ফেলো’ নামে এক সুকীয়া মৰ্যাদা আৰু স্বীকৃতি প্ৰদান কৰে। ১৯৫০ চনত ‘চিটি লাইটছ’ পুনৰ জনপ্ৰিয় হৈ উঠে আৰু নিউইয়ৰ্ক চহৰত সৰ্বাধিক হিট হিচাপে খিতাপ লাভ কৰে। ইয়াত পুঁজিবাদীৰ দ্বাৰা ক্ষীপ্ৰ উদ্যোগীকৰণৰ ফলত শ্ৰমিক বা বনুৱাসকলে সন্মুখীন হোৱা নিৰাপত্তাহীনতা আৰু আন সমস্যাক সংঘাতৰ মাজেৰে প্ৰতিবিম্বিত কৰা হৈছে। ১৯৩৬ চনত ‘মডাৰ্ন টাইমছ’ নামে প্ৰথম সবাক ছবিখন প্ৰদৰ্শিত কৰি তাৰ সামগ্ৰিক আবেদনৰ বাবে আকাংক্ষিত ‘অস্কাৰ’ বঁটা লাভ কৰে। ১৯৪০ চনত ‘দ্য গ্ৰেইট ডিক্টেটৰ’ ছবিত চাৰ্লিৰ মাত কথা প্ৰথম শুনা যায়। জাৰ্মানীৰ হিটলাৰৰ অনুকৰণত তৈয়াৰী এই ছবিখনত হিটলাৰক কেৰিকেচাৰ কৰা বাবে জাৰ্মানীৰ লগতে জাৰ্মানশাসিত সকলো ঠাইতে ছবিখন নিষিদ্ধ কৰা হয়। এই বোলছবিখনত চাৰ্লিয়ে পোনপ্ৰথমবাৰ ‘ট্ৰেম্প’ৰ পৰিৱৰ্তে বেলেগ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে।
পুঁজিবাদৰ বিৰুদ্ধে আৰু সাম্যবাদৰ সপক্ষে নিজৰ চিন্তা আৰু কৰ্ম অটুট ৰখা হেতু আমেৰিকা প্ৰশাসনে চাৰ্লিক অভিযুক্ত কৰে আৰু সেয়ে তেওঁ মধ্য ইউৰোপৰ ছুইজাৰলেণ্ডত থাকিবলৈ লয়। ১৯৫২ চনত তেওঁ ‘লাইম লাইট’ নামেৰে এখন বোলছবি মুক্তি দিয়ে যিখনৰ কাহিনী, প্ৰযোজনা আৰু পৰিচালনা সম্পূৰ্ণ তেওঁৰ নিজা আৰু অভিনয়ো নিজে কৰে। এই বোলছবিখনে দৰ্শকৰ বিপুল সঁহাৰি লাভ কৰে আৰু আৰ্থিকভাৱেও তেওঁ যথেষ্ট লাভান্বিত হয়। ১৯৭২ চনত হলীউডলৈ এক বিশেষ অস্কাৰ বঁটাৰ বাবে চাৰ্লি আমন্ত্ৰিত হয় আৰু তেওঁ এই বঁটা গ্ৰহণ কৰে।
পাৰিবাৰিক জীৱনত ক’বলৈ গ’লে চাৰ্লি সুখী আছিল যদিও চাৰিগৰাকী পত্নীৰে তেওঁৰ এক বিশাল সংসাৰ আছিল। দাম্পত্য জীৱনত ঘটা অশান্তিৰ তেনে কোনো উল্লেখ পোৱা নাযায়। তেওঁৰ চতুৰ্থ পত্নী উনা আটাইতকৈ কম বয়সীয়া। চাৰ্লিৰ ৫৪ বছৰ বয়সত উনাৰ বয়স আছিল মাত্ৰ ১৭ বছৰ, যেতিয়া নেকি দুয়োৰে বিবাহ হয়। ২৭ টা কোঠাৰে সুসজ্জিত অতিকৈ মনোমোহা বিশাল অট্টালিকাত সপৰিয়ালে ছুইজাৰলেণ্ডৰ প্ৰাকৃতিক স্বপ্নীল পৰিৱেশত চাৰ্লিয়ে জীৱনৰ বাকী সময়ছোৱা অতিবাহিত কৰে। ঘৰুৱা জীৱনত চাৰ্লি যিমান মৰমীয়াল বা ৰসিক আছিল, সিমানেই গহীন, কঢ়া পিতৃ বা স্বামীও আছিল। কেতিয়াবা জীয়েক জ’ছীয়ে পিয়ানো বজাই গীত গালে চাৰ্লিয়ে অদ্ভুত ভংগীমাৰে নৃত্য কৰিছিল। কেতিয়াবা আকৌ কিবা কাৰণত খং উঠিলে ল’ৰা-ছোৱালীক কোঠাত বন্ধ কৰি ৰাখি শাসনো কৰিছিল।
চীনা মাটিৰ বিলাস সামগ্ৰী, ৰূপ আৰু আয়নাৰে সজোৱা সামগ্ৰী আদি সংগ্ৰহ কৰা এক খৰচী চখ আছিল চাৰ্লিৰ। ছুইজাৰলেণ্ডৰ জেনেভা লেকৰ ওপৰত আটোম-টোকাৰিকৈ সজোৱা তেওঁৰ ঘৰৰ প্ৰায় তিনি-চাৰিটা কোঠাত এই সামগ্ৰীসমূহ সুন্দৰকৈ সজাই থোৱা হৈছিল। ১৯৭৭ চনৰ ২৫ ডিচেম্বৰত চাৰ্লি চেপলিন নামৰ এই অসাধাৰণ প্ৰতিভাসম্পন্ন, সমগ্ৰ বিশ্বক হঁহুৱাই আমোদ দিয়া বৰেণ্য শিল্পীজনে সকলোকে কন্দুৱাই চিৰদিনলৈ বিদায় লয় এই পৃথিৱীৰ পৰা। চাৰ্লি কেৱল অভিনেতায়েই নাছিল, তেওঁ আছিল এজন কবি, ভদ্ৰলোক আৰু এজন সফল ব্যৱসায়ীও।
0 comments:
Post a Comment